Vazgeçememek mi, Vazgeçmemek mi?

"Öhhö! Öhhöö öhhö!.."

Necati Bey’in ciğerlerinden kopup gelen öksürük sesi, kahvaltı hazırlayan Şermin Hanım’ın kulağına geldi.

Her sabah kahvaltılarını salonun balkonunda yaparlardı.

Kahvaltılıklarla dolu tepsiyi masaya götürürken, sabah haberlerini izleyen Necati Bey’e seslendi:

"Haydi bey! Kahvaltı hazır… Aç karnına şu zıkkımda ne buluyorsun bilmem… Her yer duman olmuş! Bari balkonda iç. Kendini düşünmüyorsun anladım da bana da yazık…"

Necati Bey, karısının haklı olduğunu bilerek mahcup bir edayla:

"Ne yapayım hanım? Haklısın da, ben onu bıraksam, o beni bırakmıyor ki... Arkadaş kurbanı olduk, öyle hevesle bir başladık. Kırk beş sene olmuş, hala benimle… Seninle olandan bile eski yani onunla tanışıklığımız…"

Kırk beş yıldır, zaman içinde artan miktarıyla, şimdi günde iki paketi bulan bir alışkanlık…

Tiryakilik diye geçiştiriyordu ama aslında bağımlılıktı Necati Bey’inki…

Önceleri rahatsız etmemişti tek tük kahveyle, muhabbetle tükettiği o şey… Sonra işler değişmişti: Necati Bey’in vazgeçilmezi olmuş, daha sonra vazgeçmek istese de vazgeçemediği, özgürlüğünü kısıtlayan, hayatını yöneten bir hale dönüşmüştü. Son yıllarda artan sağlık sorunlarına, bir de hanımın söylenmeleri eklenince, bir iki defa denemişti bırakmayı ancak birkaç gün sonra dayanamamıştı, bir iki derken yeniden başlamıştı.

Nasıl olacaktı? Nasıl bırakacaktı?

Kendi kendine kızıyordu "Nereden başladım bu merete?!" diye..

 

Senin vazgeçemediğin hangisi?

Hayat insanı zanlarıyla sınar. Bağımlı olduğu halde kendini çok özgür zanneder. 

"Ben istesem her şeyden vazgeçebilirim" der.

"İstesem sigarayı bugün bırakırım ama bırakmak istemiyorum" der.

İnsanın kendine yakıştıramadıklarına mantık uydurmakta üstüne yok.

Peki, bağımlılıklar sadece sigarayla mı sınırlı ?

Necati Bey’in sigaraya olan tutkusu, bir başkası için farklı konularda geçerli olabilir mi?

‘’Onsuz olmaz’’ denen şey her neyse, kişinin tutsaklığı da odur.

Marka takıntımız…

Arabamız…

Kariyerimiz…

Eşimiz…

Hatta çocuğumuz…

"O unvan olmasa da, ben çalışıp aileme bakarım."

"Şu marka kıyafeti giymesem, şu marka saati takmasam da ben kendimi iyi hissederim."

''Arabam olmasa da otobüsle, metroyla işimi gücümü yaparım.''

Bunları içtenlikle söyleyebiliyor muyuz?

Mutluluk denince aklımıza ne geliyor?

Sahip olduğumuz şeyler bizi mutlu ediyor mu yoksa onu ‘’vazgeçilmezim’’ yapınca kendi ellerimle mutsuzluğumu mu hazırlıyorum?

Hiç düşündük mü, gerçekte kim kime ya da neye sahip diye?

Onlarsız yapabilir miyiz?

Mutlu olabilir miyiz?

Çünkü mutluluk özgürleşmeden olmaz.

Esiri olduğum şey bana mutluluk vermez.

Gerçekten imkanlarımın, sahip olduklarımın mutluluğumdaki payı neydi?

Tüm bu imkanlara sahip olmak beni tatmin ediyor muydu?

Aslında hep fazlasını istiyordum, yetmiyordu.

İnsan kendisine keyif veren bir şeyin, mesela bir eğlendiricinin, bir yiyeceğin, içeceğin hatta biriyle arkadaşlığın miktarını artırmaya meyillidir. Miktarı artırdıkça, alacağı keyfin de artacağını zanneder.

Halbuki hayatta neyin miktarı artarsa, zannettiğimizin aksine, o şeyin etkisinde bir azalma görürüz.

Tıpkı birkaç oyuncağı olup da her birinden keyif alarak oynayan çocuğun, oynayamayacağı kadar çok oyuncağı olup üstüne üstlük bundan haz almayan bir çocuğa göre daha mutlu olması gibi..

Dolaplar dolusu kıyafeti olan bir kadının, daha az alışveriş yapan birine kıyasla daha tatminsiz olması, onca giysiye rağmen giyecek bir şey bulamaması gibi..

Varlıklı birinin orta halli birine göre ekonomik dalgalanmalarda daha tedirgin hissedebilmesi gibi..

İnsan, neyin miktarını aşırılaştırırsa, o şeyin bağımlısı olur ve ondan zarar görmeye başlar. Neyi vazgeçilmezi yaparsa ve bir süre sonra ondan istese de vazgeçemez hale gelir.

Ne büyük yanılgı, insanın miktarı arttırdıkça daha çok etkisi olacağını zannetmesi…

Mutlu etseydi şayet, sahip olduklarımın huzur vermesi, iyi gelmesi gerekmez miydi?

Mutlu olmak için ‘’Aşkım! Seni çok seviyorum’’ diye otuz beş kez mesaj atıyorum. Karşılık alamıyorum.

Çocuğuma ‘’Ders çalış’’ diye defalarca söylüyorum. ‘’Anne! Bir parça çalışma isteğim vardı, o da gitti’’ diyor.

Ona her gün sürprizler yapma peşindeyim ama ilgisini çekmiyor. Oysa bana daha çok ilgi göstermesi gerekmez miydi?

Aslında, aşırılaşan davranışlarım yüzünden onu ‘’vazgeçilmezim’’ haline getirdiğimin farkında değilim. İşe yaramadığı halde durup düşünmek bir yana, daha fazlasını yapmaya çabalıyorum.

‘’Eşimle öyle bağlıyız ki birbirimizden vazgeçmeyiz’’ derken bizimki aslında bağlılık mı yoksa birini hayatının tek odak noktası yapmak mı?

Oysa insan hayatta bir şeyi ‘’her şeyi’’ haline getirirse, o şeyi kaybettiğinde hayatının anlamını da kaybetmiş gibi hisseder.

Elindeki tüm suyu yirmi litrelik damacanaya koyduğunda, o damacana kırılırsa tüm suyunu kaybeder. Suları küçük pet şişelere paylaştırdığında, bir tanesi gitse de elinde daha on dokuz şişe suyu var. O zaman o giden bir taneden vazgeçmek kolaylaşır.

O halde, asıl soru şu:

"Bağımlı mısın, bağlı mı?"

İnsan eğer bağlı ise o şeyden vazgeçebilir olur; ama bağımlıysa vazgeçemez.

Ve insan bağımlısı olduğu şeyden mutlaka zarar görür. Bu hijyen, çalışmak, spor, sağlıklı yaşam gibi olumlu bir şey dahi olsa böyledir.

Peki seninki hangisi?

Vazgeçememek mi, vazgeçmemek mi?

Gerçekten vazgeçebilir güçte olup da, başka seçeneklerin olduğu halde vazgeçmemeyi seçiyorsan o zaman o konuda karar yetkin var demektir. Özgürsün demektir.

O zaman bizler hangi konularda ne kadar özgürüz?