Erteleme Hastalığı ve Zararları

Hayatını sürekli erteliyorsan, bu yazıyı okumayı da erteleyeceksin demektir.

Ertelemek…

Çoğumuzun sergilediği bir davranış…

İnsan neden ertelemeyi seçer? 

Her şeyi erteler mi mesela? Ya da hemen yaptıkları var mıdır?

Nihayetinde yüzleşecek olduğunu neden geciktirmek ister?

Ertelemeyi bu kadar cazip hale getiren nedir?

 “ Kovulduğumu sonra söylersem güzel bir akşam geçiririz.”

“ Biraz pastadan bir şey olmaz. Akşama salata yerim.”

“Bugün spor yapacak halim yok. Yarın bir buçuk saat saat yaparım.”

'' Nasılsa yarın bu sorunla ilgilenirim; bugün keyfim yok''

'' Bu konuşma bana zor geliyor; daha sonraya daha iyi olmaz mı?''

“Şimdi sinemaya gideyim. Gelince daha iyi çalışırım.”

Oysa,  hiç bir zaman daha sonra daha iyi çalışmayız. Akşam salatayı yerken, ikindi çayıyla yediğimiz pastaya şikayet ederiz. Bugün yapmadığım sporu yarın ya hiç yapamam ya da daha zorlanarak yaparım.

Bu, her seferinde tekrar eder. Yüzlerce kere aynı şeyi yapmış olsak da yine aynı tuzağa düşeriz.

O krediyi alır, bunca zaman edinemediğimiz birikimin fazlasını kazanıp ödeyeceğimize inandırırız kendimizi…

Asi çocuğumuzun ileride laftan anlayacağını umarız.

Zaman kazanırsak bir mucize olacak gibidir.

Zaman zor olanı kolaylaştırır mı yoksa zorlaştırmaya devam  mı eder?

Hayal ettiğimizin aksine, geçen süre bekletilen şeyi zorlaştırır. 

Lekeye anında müdahale edilince, diş ağrıdığında hekime gidilince, kilo alır almaz diyete başlanınca, sunum son geceye bırakılmayınca işler kolaylaşırken, zıddında anda göze alınamayan zahmet katlanarak artar.

Peki, insanı ertelemeye yönlendiren nedir?

İnsan, karşılaştığı olaylarda zihnindeki şu sorulara cevap arar:

‘’Hangi seçenek bana mutluluk verir? Hangisi acı çekmekten korur?’’ 

Acıdan kurtulmak, hazzı yaşamak ister. Ve bunu ‘’hemen’’ ister.

Hayatımızda düştüğümüz en temel tuzaklardan biri budur.

Seçimlerimizde ne kadar uzun vadeli kararlar alabiliyoruz?

İyinin başı biraz zahmetlidir. Ancak anlık acıyı göze alıp, keyfini öteleyebilen iyiye ulaşır.

Kural basittir: Zorluğun acısını büyütmeden çekip, hazzı geleceğe erteleyebilmek…

Tam burada, insanın iç baskısı başlar: Çünkü istek mekanizması, ego, acıyı ertelemek ve hazzı hemen yaşamak ister.

İstek arttıkça bilinç daralır. Sıkıcı işten, müdürün fırçasından, çocuğun ağlamasından, karşımızdakinin surat asmasından kurtulmak isteriz.

Bir an önce zevki, takdiri, rahatlamayı istedikçe görüşümüz bozulur. İnsan adeta miyoplaşır. Yakınındaki hazzı ve acıyı büyük, uzağındakini küçük görür.

 İnsanın andaki seçimleri, onu gelecekte hangi olaylara taşır?

Hayatın bir olay örgüsü var. Bir zamanlama ve planı var.

İnsan bir karar verdiğinde, gelecekte bir sahne dizayn olmaya başlar.

Ertelediğinde, orada yaşanacaklardan, öğreneceklerinden, tanışacağı insanlardan mahrum kalır.

O faydayı hiçbir zaman göremediği için kaçırdıklarının farkına varamaz. 

İnsanı anda rahatlatan her kaçamak, toplamda daha fazla gerginliğe sürüklüyor.

• Çünkü insan, harekete geçmek için vücudunda üretilen enerjiyi kullanmadığında gergin olur.
• Sempatik sinir sistemi uyarılmış halde kalır, organlar ve sistemleri yıpratarak sağlık sorunlarına temel oluşturur.
• Zihnindeki iş yükü ağırlaşır, biriken işler stresini artırır.
• Bedenen ve zihnen yorgun düşer, verimliliği azalır.
• Son dakikaya sıkıştırılan işin kalitesi düşer.
• Bir şeyleri kurtarmak için fazladan efor sarf etmesi gerekir. Karşılığında aldıklarıysa bereketli değildir. Fazla verip az sonuç alır.
• Artan ve zorlaşan işler sebebiyle çabasını başkalarınınkiyle kıyaslar ve hayatın adaletsizliğinden, şansızlıktan yakınır.
• Sözü yerine getirmemeye yol açtığı için güven bağları zedelenir. İlişkiler ve itibar olumsuz etkilenir.
• Toplumsallaştığında insanları ayrıştırır. Huzursuzluğu tetikler ve olumsuzluğu yaygınlaştırır.

O küçük ötelemeler, ne kadar büyük kayıplara neden olmuştur aslında…

İnsan şu anda sahip olduğu her şeyin sonsuza kadar onun olacağını zanneder.

Her sabah uyandığında, yataktan kalkabileceğini, gözlerinin göreceğini, nefes alıp yutkunabileceğini zanneder. Sevdikleri hep onunla olacak zanneder. Bir çok insanın bunları kaybettiğine şahit olmasına rağmen, bunun kendi başına geleceğini hiç düşünmez. Dolayısıyla, geleceğe ötelemekten çekinmez. Doktora sonra da gidebileceğini, annesini bayramdan sonra da ziyaret edebileceğini düşünür ancak gerçek böyle değildir.

Önemli olan bu gerçekleri o kritik anlarda, anlık acı ve haz ile karşı karşıyayken hatırlayabilmemizdir.

Ne kadar çabuk içine girersek o kadar kolay atlatırız. Aslında o, bize şimdi büyük görünüyor. Gerçeği öyle değil.

Hayatımızda elbette problemlerimiz olacak ve bu problemlerden kaynaklı acılar çekeceğiz. 

Mesele şu ki ; problemleri, çözümleri, bedelleri asla erteleme.. Bizi güçlü kılacak olan budur.